【藥罐子藥房事件簿】鈣片事件
〈如何服鈣片?〉
今次的案情主要是這樣的:
早陣子,一個婆婆,銀髮、細眼、扁鼻、圓臉,案發當日穿著一件白色風褸、一條黑色運動長褲,揹著一個藍色背囊,前來藥房問藥。
甫進藥房後不久,這個婆婆便從背囊裡抽出一樽鈣片出來並問藥罐子到底如何服這樽鈣片。
插播一下:
顧名思義,鈣片是一種鈣補充劑,不用問,當然主要用來補充鈣質,既可以用來促進兒童骨骼成長,又可以用來減慢中年婦女、更年期婦女、長者鈣質流失,預防骨質疏鬆(Osteoporosis)。
據說這個婆婆的女兒最近買了這樽鈣片給她「補鈣」,所以便前來藥房問清楚這樽鈣片的服法。
「這樽鈣片到底應該何時服好呢?」
唔……如果是碳酸鈣(Calcium Carbonate)的話,一般建議餐後服,目的在增加鈣質吸收。
至於檸檬酸鈣(Calcium Citrate)不用胃酸促進鈣質吸收,所以一般可以選擇餐前或餐後服。
不過因為這樽鈣片只是說每粒含有600mg的鈣,並沒有明確說這些鈣從何而來。
所以藥罐子只好答道:
「哦,一般建議飯後服便可以了。」
接著這個婆婆便繼續問:
「那……我是否一天服兩粒便夠喇?」
唔……如果是51歲或以上女性的話,鈣的推薦膳食攝取量(Recommended Dietary Allowance, RDA)一般建議是1200mg。[1]
這就是說,對,如果是這個婆婆的話,一般建議每天服兩粒。
於是藥罐子便指著樽身「服法」一欄點頭道:
「對,其實這裡也寫著『成人每天口服2次,每次1粒……』所以妳可以吃過早餐後服一粒,吃過晚餐後又服另一粒。」
聽罷,這個婆婆又繼續問:
「嗄……那其實可不可以早上一次過服兩粒?我怕自己忘記服晚上這一粒……」
唔……理論上,服藥的次數愈多,忘記服藥的機會便會愈大。
對,就算只是一天一次一種藥,同樣還是會有人忘記服藥。誰?藥罐子便是其中一個。
至於「早晚各服一粒」顯然較「早上服兩粒」複雜,自然可能會不利服藥依從性,導致服漏藥。所以這個留言絕對無可厚非。
實際上,除非另有原因,否則一般問題不大。
不過這並不適用於這個情況。
為什麼?
唔……因為鈣片的吸收原來是有劑量上限的,一般建議每次服用的份量不宜超過500至600mg的鈣[1][2],目的在增加鈣質吸收。
所以還是「少食多餐」分開早晚兩次服吧!
💊💊💊💊💊💊💊
BLOG➡️http://pegashadraymak.blogspot.com/
IG➡️https://www.instagram.com/pegashadraymak/
📕📕📕📕📕📕📕
著作➡️藥事知多D、用藥知多D、藥房事件簿、家居用藥攻略(各大書店有售)
「recommended dietary allowance」的推薦目錄:
recommended dietary allowance 在 Phuong Vy Idol Facebook 的最讚貼文
Mấy bữa mới có chị kia dòm vô hình cô bèo nhỏ phán liền: " em ơi, em bé bị thiếu canxi bổ sung canxi gấp"... hú hồn... may mà đã đọc các thể loại sách này nọ nên k bị sảng mà tỉnh táo dẹp liền comment...
Tội lắm ai ơi! Xin đừng đi vòng vòng làm bác sĩ dạo trên facebook lỡ làm các mẹ khác hoang mang... mua thuốc về cho con mình uống mà k thông qua bác sĩ kiểm tra thì có phải tội tụi nhỏ hôn... hiz hiz....
HIỂU VỀ BỔ SUNG CANXI
Gần đây tôi nhận được nhiều câu hỏi liên quan đến những loại thuốc bổ sung Canxi cho bé. Nhiều bạn gửi tôi các loại thuốc canxi, đủ thành phần, đủ lời tư vấn, lời khuyên. Tôi hỏi ra: Không có lời khuyên nào từ chuyên gia dinh dưỡng, không có hướng dẫn khi nào ngưng dùng. Thật quá nguy hiểm!
Tôi rất ngạc nhiên là việc sử dụng thuốc bổ sung canxi cho các bé dưới 2 tuổi là quá phổ biến ở VN, trong khi ở Anh, cha mẹ không dễ ra ngoài mua thuốc canxi cho bé dưới 2 tuổi mà không có tư vấn chuyên gia dinh dưỡng. Điều này cho thấy thuốc bổ sung canxi cho bé < 2 tuổi là không được phép dùng tùy tiện.
Hình như đâu đó đã gieo vào tâm trí các cha mẹ VN một quan niệm: "Phải bổ sung canxi cho bé cao lớn". Quan niệm này ung nhọt đến mức tôi có những bạn bè sống ở Anh phải nhờ người thân ở VN mua thuốc canxi từ VN mang sang Anh cho bé vì ở Anh không ai kê cái này cho bé cả và họ cũng chẳng thể mua ở đâu. Có một vài bạn thân còn nài nỉ tôi kê, nhưng tôi nói thật là: "tôi chẳng biết phải kê gì cho cháu" Thật sự mà nói, quan niệm "phải bổ sung canxi cho bé tăng chiều cao" đã trở thành một xu hướng thời thượng ở VN, nhưng ở Anh nó là một xu hướng nguy hiểm và ẩn chứa nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của bé nếu dùng bừa bãi và lâu dài.
SỰ KHÁC NHAU VỀ CANXI TRONG THỰC PHẨM/SỮA VÀ THUỐC BỔ SUNG CANXI
Nhiều cha mẹ dùng thuốc bổ sung canxi cho bé nhưng chưa thật sự hiểu về hoạt tính sinh học hấp thụ Canxi từ thuốc và thực phẩm khác nhau như thế nào?
ĐẶC TÍNH SINH LÝ: Canxi được lưu trữ chủ yếu trong xương và răng. 1 phần rất nhỏ tồn đọng trong máu. Nếu nồng độ canxi trong máu cao sẽ liên quan đến những vấn đề sức khỏe rất nguy hiểm, như tim mạch. Canxi sẽ được hấp thu và sử dụng để tạo xương khi có nhu cầu cơ thể. Nhưng nếu không có nhu cầu, bổ sung lượng lớn, cơ thể không cần sẽ đào thải hoặc sẽ tồn đọng trong máu.
HOẠT TÍNH SINH HỌC & HẤP THỤ; Canxi thường ở dạng muối, cơ thể sẽ hấp thụ canxi nguyên tố để kiến tạo xương. Canxi dạng muối từ thực phẩm sẽ có hoạt tính sinh học và hấp thu an toàn hơn dạng thuốc bổ sung. Do đó, ngày nay có rất nhiều thuốc bổ sung canxi ở các dạng muối rất đa dạng với nồng độ canxi nguyên tố hấp thụ rất đa dạng, nên việc bổ sung tự ý và không theo hướng dẫn sẽ làm canxi nguyên tố khó hấp thu, mà có nguy cơ tồn tại trong máu gây ra các vấn đề sức khỏe. Hơn nữa, bổ sung không đúng thời điểm mà cơ thể cần, canxi dễ bị dư thừa sẽ bị đào thải qua thận, tăng gánh nặng lên hoạt động của thận, đặc biệt là các bé dưới 2 tuổi.
Tuy nhiên, canxi từ thực phẩm (như sữa mẹ, sữa các loại, phô mai, sữa chua, tôm cua,..) là có dạng hấp thu an toàn, không gây mất cân bằng nồng độ canxi trong cơ thể, nên việc bổ sung canxi cho bé từ thực phẩm là được khuyên dùng bởi các chuyên gia dinh dưỡng.
HIỂU VỀ NHU CẦU CANXI VÀ SỰ GIA TĂNG CHIỀU CAO
TÂM LÝ CHUNG CỦA CHA MẸ VIỆT:
Nhiều cha mẹ rất quan tâm đến việc làm sao để con cái chúng ta đạt được chiều cao tối đa, làm sao để các bé không bị lùn hay nhỏ con như ông bà cha mẹ. Nhìn và so sánh các bé khác, cha mẹ nào cũng muốn con cái mình phát triển tốt hơn. Lợi dụng vào tâm lý này, mà nhiều người đã tư vấn các loại thuốc canxi tăng chiều cao. Và thực tế là nhiều cha mẹ tự ý bổ sung cho bé mà thật sự không biết rằng: liệu những thuốc ấy có thực sự giúp bé cao hơn. Hơn nữa, việc cao quá sớm có thực sự là một điều tốt.
CANXI CÓ THỰC SỰ LÀ YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH CHIỀU CAO CỦA BÉ :
Tất cả các bé đều đã được lập trình cho cuộc đua gia tăng chiều cao giống nhau. Việc tăng trưởng chiều cao trước 2 tuổi thường ảnh hưởng nhiều bởi yếu tố di truyền và vận động vui chơi của bé, hơn là dinh dưỡng. Ở giai đoạn này vitamin D mới thật sự cần hơn là canxi vì vitamin D giữ nhiều vai trò quan trọng khác, bao gồm cả việc hấp thu canxi từ sữa và thức ăn của bé. Sau 2 tuổi, chiều cao sẽ phát triển chậm lại.
Cuộc đua chiều cao thực sự là bắt đầu của giai đoạn tiền dậy thì từ 4-8 tuổi- giai đoạn này bé không cao lên nhiều, nhưng việc đầy đủ các yếu tố giúp tăng chiều cao là điều quan trọng. Dinh dưỡng là một trong các yếu tố quan trọng đó. Sau đó, duy trì đầy đủ chất dinh dưỡng trước 12.5 tuổi cho bé gái hoặc 14 tuổi với bé trai là điều tối cần thiết. Canxi chỉ là một trong các yếu tố dinh dưỡng, ngoài ra còn phải ở trạng thái đủ các yếu tố dinh dưỡng khác như Vitamin D, các amino acid (trong việc tạo hormone tăng trưởng) và năng lượng hằng ngày của bé. Mặc dù dinh dưỡng là yếu tố rất quan trọng (chiếm 2/3 sự quyết định chiều cao của bé), nhưng cha mẹ không nên quên các yếu tố khác như vận động (thể dục-thể thao). Cho các bé vui chơi tham gia các hoạt động thể thao lành mạnh sẽ giúp việc đạt chiều cao tối đa sau tuổi dậy thì.
NHU CẦU CANXI THEO ĐỘ TUỔI
Theo Viện Hàn Lâm Nhi Khoa Mỹ (2010), nhu cầu canxi là không cao ở độ tuổi dưới 12 tháng, nhu cầu canxi thực sự cần cho sự phát triển mật độ xương trước dậy thì là giai đoạn từ 4-8 tuổi. Sau đó, duy trì đủ trước 12.5 tuổi với bé gái và 14 tuổi với bé trai.
TỪ 0-6 THÁNG TUỔI: nhu cầu đủ canxi cho phát triển bình thường là 200mg/ngày [Adequate Intake (AI)]
*Các bé sinh khỏe mạnh có thể lấy canxi đầy đủ từ sữa mẹ hoặc sữa công thức.
*Các bé sinh thiếu tháng thì sẽ bổ sung thêm canxi và vitamin D, bên cạnh sữa mẹ (Khi vừa sinh trong bệnh viện). Khi ra viện, tùy vào thể trạng của bé mà chuyên gia dinh dưỡng sẽ tiếp tục kê bổ sung sữa công thức đặc biệt (canxi và vitamin D) hoặc bé có thể dùng sữa mẹ hoàn toàn. Tuy nhiên, thời gian dùng sẽ do chuyên gia tư vấn.
TỪ 6-12 THÁNG TUỔI: nhu cầu đủ canxi là 260mg/ngày (AI)
*Cả bé sinh khỏe mạnh và thiếu tháng có thể lấy canxi đầy đủ từ sữa mẹ hoặc sữa công thức và những thực phẩm ăn dặm.
Gs.Bs. Greer, Viện Hàn Lâm Nhi khoa Hoa Kỳ, đã nhấn mạnh:
" VIỆC BỔ SUNG THÊM CANXI TỪ THUỐC CHO CÁC BÉ KHỎE MẠNH DƯỚI 12 THÁNG TUỔI LÀ KHÔNG MANG LẠI LỢI ÍCH CHO SỰ PHÁT TRIỂN XƯƠNG HAY CHIỀU CAO CỦA BÉ"
TỪ 1-3 TUỔI: nhu cầu đủ 700mg/ngày (Recommended Dietary Allowance -RDA)
TỪ 4-8 TUỔI: nhu cầu đủ 800mg/ngày (RDA)
TỪ 9-19 TUỔI: nhu cầu đủ 1300mg/ngày (RDA)
LỜI KHUYÊN CỦA CHUYÊN GIA DINH DƯỠNG ANH VỀ CANXI VÀ CHIỀU CAO TỐI ĐA:
*Các bé ở các độ tuổi trên có thể lấy đầy đủ canxi từ thực phẩm đa dạng như sữa, sữa chua, phô mai, tôm cá. Đọc bên dưới về những thực phẩm giàu canxi quan trọng mà cha mẹ nên nhớ.
*Duy trì đủ vitamin D liều dự phòng 200-300IU/ngày cho các độ tuổi.
*Chọn rau xanh giàu canxi nhưng thấp oxalate để gia tăng hấp thu canxi trong giai đoạn 4-8 tuổi. Một số loại rau xanh này là bông cải, cải ngồng, cải rổ (collard greens), rau cho lá xanh đậm.
*Hạn chế các loại nước uống có đường, chứa caffeine như nước ngọt, nước tăng lực.
*Cho bé dùng trái cây tươi, ít ngọt
*Hạn chế ăn chất béo bão hòa và transfat từ fast foods, gà rán, từ snack.
*Cho bé cơ hội vận động ở mỗi lứa tuổi. Trước 2 tuổi, yếu tố chiều cao phụ thuộc nhiều vào di truyền và vận động, nên chơi cùng bé, dẫn bé chơi công viên, tạo các trò chơi cho bé chơi. Từ 4-8 tuổi, có thể cho bé tham gia các trò thể thao lành mạnh an toàn để gia tăng phát triển xương và chiều cao.
*Chỉ nên bổ sung thuốc canxi theo hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng hoặc chuyên gia sức khỏe. Nên hỏi chuyên gia là khi nào bé nên ngưng dùng và kết hợp thực phẩm như thế nào. Không nên tự ý mua và dùng cho bé.
MỘT SỐ THỰC PHẨM CÓ CANXI QUAN TRỌNG:
Sữa mẹ/sữa ct/ sữa các loại: có khoảng 240-260mg/200ml sữa
Cá/tôm/cua: có khoảng 180mg/60gr
Đậu hủ cứng hoặc mềm: 160-140mg/100gr
1 miếng tam giác phô mai: có khoảng 60-144mg
Bông cải xanh luộc: có khoảng 60mg/2 nhánh bông cải xanh
Sữa chua: 60mg/40gr
Hạt ăn dặm: 120mg/30gr
MỘT SỐ ĐỊNH NGHĨA VỀ NHU CẦU CANXI HẰNG NGÀY
Recommended Dietary Allowance (RDA)
The average daily dietary intake level that is sufficient to meet the nutrient requirements of nearly all (97.5 percent) healthy individuals in a particular life stage and gender group.
Adequate Intake (AI)
The recommended average daily intake level of a nutrient based on observed or experimentally determined approximations or estimates of intakes that are assumed to be adequate for a group (or groups) of appendixes.app1rently healthy people; used when the Recommended Dietary Allowance cannot be determined.
Notes:
Greers, F.A. et al & commitee of nutrition (American Academy of Pediatrics) (2003) Optimizing bone health and calcium intakes of infants, children, adolescents. Pediatrics, 117 (2), 579-585.
Committee to Review Dietary Reference Intakes for Vitamin D and Calcium, Food and Nutrition Board, Institute of Medicine. Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. Washington, DC: National Academy Press, 2010.