暱稱「大老師」、「果青」、「俺ガイル」的戀愛校園劇《果然我的青春戀愛喜劇搞錯了。》終於完結動畫第三季。雖然第三季稱為跌Watt,但仍無損佢成為我心目中嘅神作,甚至覺得唔寫一篇感想向佢致敬都覺得可惜嘅程度。
《果青》本身個設定其實同一般青春校園作品設定無乜分別、甚至有啲老土:就係一條毒撚,一個傲嬌娘,再加一個開朗天然呆開展三角關係嘅故事。再加上作為輕小說靈魂嘅插畫師ぽんかん⑧最初畫風並唔討好,所以最初並唔係咁受注意。
男主角比企谷八幡之所以形成毒撚性格,係因為響初中時期多次向女同學告白失敗、再加上性格孤僻而被同學恥笑同排擠,亦因此對所有人際關係感到絕望。去到呢度並無乜嘢特別,但係好快讀者就開始發掘到呢套作品嘅獨特魅力所在:因為比企谷八幡對於呢種絕望,演繹成為一句又一句對於所謂「青春」嘅批判:
===
青春是謊言,是邪惡。謳歌青春的人們不斷地欺騙自己與周圍。永遠以肯定的態度麵對自己周圍的環境。即使有些致命的失敗,也會被稱為青春的象徵,成為值得回憶的過去。
愛與友情以及勇氣改變不了一個人,只有受傷才能讓人成長
孤獨的人不會傷害別人,只會不斷地傷害自己罷了。
===
我響學生時期雖然無受過乜嘢排擠,人際關係大致正常,但卻對於比企谷八幡果種對所謂「青春」嘅怨恨深有同感:我係完全唔明點解果啲校園喜劇一定係充滿住陽光氣息、少年男女可以響嘻嘻哈哈中快樂成長、點解要響群體間生存就一定要埋堆、陪笑、睇人面色(日本叫「閱讀空氣」)──
即使去到今時今日,我對於好多交際應酬場合仍然係感到十分之唔習慣,比企谷八幡各種歪論唔單止深得我心,甚至係衷心受教於佢果套人生哲理,所以點解會被冠以「大老師」之名係有原因。
《果青》吸引力並唔止於主角憤世嫉俗、而係作者渡航將呢個青春戀愛故事「複雜化」嘅努力:我睇過好多討厭《果青》嘅評論,大多數都係話一班角色「無嘢搵嘢煩」、「故作高深」、「簡單幾句說話係要迂迴曲折表達」、「太喜歡計算」,用兩個字總結的話,就係「彆扭」:我諗如果係身心正常嘅人,大都會有呢種感覺。
然而相對於本應爽朗、簡單直接嘅「陽光青年」黎講,呢個世界就係有一班思想負面陰沈、永遠諗多咗嘅死小孩存在:其他青春校園作品當然都有呢種性格設定存在,但大多數都會響閒角、奸角甚至諧角出現。但渡航卻係花咗好大心力去慢慢舖陳呢種「缺憾」點樣成為比企谷八幡嘅「能力」,令佢響唔同嘅人際交往上面透過各種觀察、計算,找出心目中最理性嘅答案。
比企谷八幡成日比人批評響人際關係上面充滿住計算,但佢地唔明白,正正因為唔識同人相處,所以先唯有依靠計算去生存落去。所以對於愈膚淺嘅「對手」,佢係愈唔介意被侮辱,因為呢個早已係預期嘅結果;令佢困擾嘅除咗係同佢相近,思想複雜嘅角色(例如女主角雪乃嘅家姐陽乃),就係佢真正重視嘅人。
《果青》同其他校園動畫一樣,都係靠各種人際衝突同校園事件(例如文化祭、情人節、學校旅行、舞會等)去推進故事,但基於「大老師」扭曲嘅性格,基本上你可以將佢同每一個角色交往都視之為一場「戰鬥」,而每一個校園事件視之為一個「難關」。
作為一個時常參與學生活動策劃嘅搞手,我覺得好多流行文化作品描寫到相關部份時,都係只能寫得出表面果浸:因為搞活動嘅真正矛盾從來係人際關係同效率之爭,你要求後者,就無可避免得罪前者,而如果唔想破壞彼此間嘅感情,卻唯有任由活動停滯不前。呢一點《果青》寫得非常出色,令我懷疑渡航響學生時代係咪長期冷眼旁觀果班口裡說得漂亮嘅「領袖」,然後再藉住「大老師」、一色、雪乃、陽乃之口,將呢班廢人爽快地挖苦到一文不值。
當然唔將作品睇得咁複雜,《果青》仍然係有佢本身嘅吸引力:兩位女角同男主角鬥氣情節其實寫得好好;去到最後三者不能再忍受於虛假嘅和諧關係,大家最終都被希望作出犧牲而令另外兩人獲得幸福嘅決擇亦寫得好感人(感傷到令你覺得胃痛),再加埋Feel. Studio超高質素作畫(尤其係花咗好多功夫畫女生大腿……唔唔)、柳凪神級主題曲……本身已係一套相當高質素嘅作品。
但如果你想真正品味《果青》嘅精華,卻係始終要學識欣賞入面果堆隱晦不清嘅對白:渡航最厲害嘅地方,係將所有重要角色都塑造成聰明人,佢地之間嘅對答都係基於大家理解對方背後含義、響彼此有默契嘅情況之下講出嘅,呢一點可以話同《輝夜姬讓人想告白》果種故意就每個考慮作超詳細說明嘅做法啱啱相反:
所以我好明白點解好多觀眾都唔係好睇得明動畫版部份情節,唔單止係因為動畫版精簡咗部份內容,同時亦因為你必須充份了解佢地當時嘅心境,甚至劇情早前舖排好嘅暗示,先會明白對白背後嘅弘外之音:翻睇幾次,甚至睇埋漫畫版先Get倒哂全部意思──唔耐煩嘅人,就會覺得呢班人實在造作彆扭,但偏偏我自己就係一個好彆扭嘅人,所以呢種「對拆」簡直係我最理想嘅交流方式。
呢種靠對白塑造角色嘅做法,係會令觀眾對佢地投入好深嘅感情。例如陽乃作為全作嘅「大魔頭」,由最初憐憫女主角妹妹雪乃只能夠依循模仿自己嘅舊路走,去到後來妒忌雪乃開始擺脫自己嘅影響而多番刺破佢同主角建立響虛偽之上嘅和諧關係,甚至挑明講男主角時常透過犧牲自己黎幫助兩位女主角,根本就係一種病態的「共依存」關係,可以話係成套作品一面,插得最狠嘅一刀;
以傳統校園漫畫主角形象出場,作為主角「宿敵」嘅葉山,透過多番表達對主角嘅敵意,突顯自己無辦法好似「大老師」可以某啲事情上面做得更果斷、痛心男主角為咗解決問題而樂於扮演壞人角色,完全違反自己嘅價值觀──佢地雖然只係故事入面嘅配角,但只要你能細味劇情對佢地嘅側寫,其實刻劃得相當細緻。
最後當然要講下《果真》備受爭議嘅結局:比企谷八幡起初就係以批判「現充」青春而 聲名大噪;所以好多讀者都曾經預期,佢同兩位女主角之間嘅關係最終係會以悲劇告終,以符合「大老師」嘅人生觀。但如今第三季結束,比企谷八幡卻最終成為佢口中最討厭嘅現充,實在有出賣當初支持佢嘅毒撚之嫌。
事實上《果真》作者渡航亦曾經苦惱於點樣埋尾,小說一度暫停咗年幾先重新續寫,就係佢終於接受咗,人嘅成長始終係要作出犧牲,而犧牲就係摒棄同自己幸福產生矛盾嘅原則,甚至對他人嘅憐憫。
其實對於呢個結局,我並唔係唔可以接受,但《果真》為咗突顯只有雪乃同「大老師」先係真正處於相同思想層次,特意將兩者撮合,選擇好似合情合理;但如果擺響現實世界,性格扭曲、帶有多少情緒病嘅雪乃,同平易近人嘅結衣,100次都應該係揀後者。
少年歌行姬雪結局 在 方以文 睇電視喇喂 Facebook 的最讚貼文
[電影][霸王別姬] 張國榮就是這麼一個珍貴的演員。
#陳凱歌 導演回母校 #北京電影學院 公開課(中篇)
【#張國榮:我就是程蝶衣】
程蝶衣的人物創造
程蝶衣性格是由三個條件決定的:
第一,他是妓女的兒子,從小生長在勾欄青樓之中,見慣了風月之中的骯髒,他痛恨反感這樣的男女關係。
第二,他的童年少年是在戲班中度過的,那時戲班的孩子不許和外界接觸,(可以講雲和堂的故事)因此不諳世事,不懂世故,換言之,就是一派天真,這樣的人進入社會,不死才怪。
第三,他有 #六根指頭,這個設計原小說中沒有,我提議加進去,有隱喻的含義。
第六指,即生殖器官,對程蝶衣而言,不斷此指成不了旦角,也無法在心理上進入女性的世界,不斷指完成不了“我本是女嬌娥,又不是男兒郎”的轉變,這一點是程蝶衣“雌雄同在”的基礎,而前面兩點:第一,他在青樓中對男女關係的痛恨,讓他懷抱霸王和虞姬從一而終的夢想,可這是臺上的事,理想化的;第二,戲班中的封閉世界讓他不懂得隨波逐流。這兩點加起來就成了“人戲不分”,在現實生活中他始終無法從他飾演的角色中剝離出來,成為現實的,油膩的程蝶衣,而只能臺上是誰,臺下還是誰。這就註定了他的悲劇命運,註定了他與世俗世界的對峙狀態,註定了他要飽受磨難,也註定了他將保持一直抗爭不肯屈服的本色。
【張國榮飾演的程蝶衣】
“質本潔來還潔去,不叫汙淖陷溝渠”,我覺得這兩句曹雪芹形容林黛玉的詩在程蝶衣身上得到了最為充分的體現。在整個故事過程中,他的性格在情節發展中不斷髮酵,從忍受斷指之痛後不斷遭受毒打也不願放棄自己的性別認同,到為了忠於霸王寧願逃跑之後又回到戲班接受更為殘酷的懲罰,再到為了救霸王可以為日本人唱戲然後在法庭上非常天真的說“青木不死,京劇就傳到日本國去了”,不懂人事啊,只迷戀於自己的舞臺。
我在《霸王別姬》拍完以後有一天就琢磨這故事到底說了什麼呢,後來就覺得這是一個關於迷戀與背叛的故事,只迷戀於自己舞臺的程蝶衣對一切世間的事情無感,不然段小樓也不會對他說“你也不看看這世上的戲都唱到哪一齣了”,直到他最後黃鐘盡毀,瓦釜齊鳴,燒了戲衣,別了舞臺,把霸王留在心裡頭,舞臺和人生的一元論在程蝶衣這個人物身上得到了最終的體現。
程蝶衣是一個極端決絕、多情、純真無畏的人,這樣的人物人間哪得幾回見吶,這樣的人物躍然於銀幕之上的時候,便是我們中國電影對人物刻畫進步的時候。程蝶衣所有的性格都是從上述的三個條件裡面出的,所以程蝶衣的人物形象是獨特的,是從俄羅斯三傑所說的“這一個”的創作方法中創作的,以這種訴求為目的的創作是非常艱苦的,要經歷無數次的肯定、否定、再肯定的一個過程,沒有套路可尋,也無法歸入某一型別,今天以“快”為目的的創作者是大都不願意採取這種方式的,而是以型別化的人物去演繹型別化的故事,這種情況是在常理之中的。為什麼這麼說呢,就是大工業出不了這麼多“這一個”,大工業需要的是標準構件。但是在中國電影發展過程中總會在某個不可知的時間點,跳出一個反型別的人物或者故事讓我們感到很欣喜,最近我就看過。
所以和兩位編劇進行了這樣長時間的討論之後,我們在一九九一年底九二年初才有了劇本的初稿,我剛才提到一支筆畫個圈表示對哪一場滿意或者不滿意,這個稿本至今對我來說非常珍貴,李碧華在這個過程中也來北京參與了我們的討論,有一點關於劇本結尾的處理我想補充一下。在原小說中寫程蝶衣最終流落香港,改革開放後段小樓隨團去香港演出,兩人在浴室相遇,我想李碧華的原意是要寫他們袒膊相見吧,但是我覺得不夠有力量。性格要素一定會驅使程蝶衣追隨虞姬的步伐最終成全自己,因此他的死是他的個性唯一合乎邏輯的結局,我認為這個戲的這個死亡在藝術上是成立的。因此我建議改成十一年後兩人重新見面,以程蝶衣的自刎結束全域性,#李碧華 同意了。
影片拍成後她再版的小說中也採取瞭如此的結局處理,程蝶衣這樣一個人物才真正完備了。對兩位編劇對影片做出的貢獻我十分感謝,在劇本討論的過程中我自己也覺得其中包含了我自己某種開悟的契機,有些東西在我的腦子中和身體內部成長起來,譬如人物、情節、時代、節奏、甚至於連北京的氣息和氣味都在我的腦子裡活了起來,所以這是一個撥雲見日的過程,在劇本討論結束的時候其實我已經知道這個電影應該怎麼拍了,可是我還沒有程蝶衣呢。
【初見張國榮】
其實我過去回憶過我第一次見到張國榮的情景,我是在劇本初稿還沒有完成,只能以口頭形式向他講述這個故事的時候去的香港,#徐楓 女士為我安排的見面地點在 #香港文華東方酒店,也就是他十多年後縱身而下的這家酒店。
張國榮非常的安靜斯文,我講的很急,生怕我們會有語言障礙,因為我講的是普通話,而他是一位說粵語的演員,我怕我講的打動不了他。我在其他場合講過他抽煙,手指微微顫抖,在講的過程中我有了一種排斥的心理,我暗問:我怎麼知道他是扮演程蝶衣的合適人選?我甚至不知道他是不是個好演員,我的故事可是發生在國內的,而他是個香港人,他能理解這樣的角色嗎?而我在這裡瘋狂地講著一個可能遭到他拒絕的故事,他一直沒說話,一直靜靜地聽著,有時候看看我,有時候不看,我就有點兒不知道該怎麼辦了。
可當我全部講完之後,我突然認定他就是程蝶衣,因為我覺得他就像一個坐在船頭的,這個故事之船的船上的人,在船動起來以後的湖光山色,時時在變化,這些光影、水波都在他的臉上有所反應,我不願意說他是在演,他是緊追著程蝶衣,用一種非常含蓄的方法接近他,表達他,愛他。然後他站起來和我握手說:「謝謝你為我講的故事,#我就是程蝶衣”。」
這是一個令人汗毛直立的瞬間,是我確定演員的漫長拍攝生涯中唯一一次,我從來沒遇到過這樣一個演員,從來沒遇到過這樣用心地去體會一個人物的演員,他甚至還不知道這個角色最終是不是他,我挺感動,我的尷尬沒了。
其後的事情大家都耳熟能詳,當時還有一個演員也想演這個角色(小編按:是 #尊龍),我們的製片有所動搖,但是又被很多事情所困擾,譬如說寵物何時能進關之類的事情。在有一次又發生了美國律師為寵物進關問題給我打電話的事的時候,我就有點不高興了,可以說是發了脾氣,其實我是真的希望這個談判是談不成的,我一直認為只有張國榮才能扮演這個角色。
後來我就二次去了香港,跟張國榮再見面勸說他不要因為中間出現了波折而放棄這個角色,他一口就答應了,說你告訴我什麼時候我應該去北京學習,我說立即、馬上,他就在幾天之後就來了北京。選定張國榮的過程就是這樣,可以說出現了波折,但最後非常圓滿。
我們的戲是從童年開始拍的,整個拍攝大概延續了六個月的時間,他來的時候距離他的戲開拍還有六個月時間,所以他大部分時間是用來學戲的,非常感謝現在已經不在了的史燕生老師和張老師夫妻倆,當時他們負責國榮的京劇訓練。這事兒有點前緣命定的意味,在這個過程中他也來看拍這些小孩子們的戲,尤其是在少年程蝶衣逃出戲班又返回來,聽關師傅講霸王別姬的故事然後打了自己十九個耳光這場戲,張國榮來了,這是一個很戲劇性的場景,他穿著一個軍大衣,雙臂抱著,臉上一點表情都沒有。
因為我知道那場戲要狠打就只能打一次,所以拍這個鏡頭的時候醞釀了很長的一段時間,這個小演員叫 #尹治,其實打了自己十九個耳光之後牙床都已經出血了,可張國榮臉上紋絲不動,我一喊停他掉頭就走,一秒鐘都沒停。我本以為他會去安慰一下這個小演員,可是他沒有。
過了幾天我在遊園的走廊裡面看到他把尹治叫過去說:“我和你拍張照片吧”,他就摟著尹治坐在坐凳上拍了一張照片。到這個時候我才明白,他是拿尹治當他的前世看的。他就是要看到他自己在少年的時候遭了什麼樣的罪,我覺得這個人是一個有心人,這個場景真是讓我挺難忘的。
看了這個以後他大概就知道自己該怎麼演了,記得第一天拍攝,他和豐毅在影樓裡拍照片,他還替豐毅撫平衣服,接著就是走到外面之後遇到學生抗日遊行,學生們激情四溢的責罵了他們,而他卻躲在了豐毅身後,我當時就感到說真不像是第一天拍。這是他的第一場戲,而他已經入戲很深。
接著讓我印象很深的一件事就是他在拍戲過程中越來越沉默,越來越不說話。有一次拍他在恭王府裡頭穿著一身洗舊了的中山服,帶著一副塑料邊的眼鏡,提著一個人造革的皮包,穿著一雙涼鞋,他這時候提出說要換一雙白襪子。穿上開機以後他要走過一個地上全是煤渣的走廊,他停住,提起他的腳抖了抖。這個鏡頭讓在場所有的人都淚目了,像他扮演的程蝶衣這樣一個有精神潔癖的人,不死才怪。人有潔癖世同嫌,全世界的人都討厭他,但他就用這樣一個動作把這個人物表現出來了,當時我就想這麼一個破舊的小院,鋪滿煤渣的走廊,怎麼也掩不住這麼一個演員的絕代風華,這個景是沒得看的,但是我們的注意力都在這個人物身上。
【全文閱讀】
上篇【霸王別姬的緣起】
https://www.facebook.com/ChinaFilmMarket/posts/968149286727437
中篇【張國榮:我就是程蝶衣】
https://www.facebook.com/758930750982626/posts/968208463388186
下篇【關於張豐毅】
https://www.facebook.com/ChinaFilmMarket/posts/968752090000490
少年歌行姬雪結局 在 Alma Kwok 郭爾君 Facebook 的精選貼文
#陳凱歌 導演回母校 #北京電影學院 公開課(中篇)
【#張國榮:我就是程蝶衣】
程蝶衣的人物創造
程蝶衣性格是由三個條件決定的:
第一,他是妓女的兒子,從小生長在勾欄青樓之中,見慣了風月之中的骯髒,他痛恨反感這樣的男女關係。
第二,他的童年少年是在戲班中度過的,那時戲班的孩子不許和外界接觸,(可以講雲和堂的故事)因此不諳世事,不懂世故,換言之,就是一派天真,這樣的人進入社會,不死才怪。
第三,他有 #六根指頭,這個設計原小說中沒有,我提議加進去,有隱喻的含義。
第六指,即生殖器官,對程蝶衣而言,不斷此指成不了旦角,也無法在心理上進入女性的世界,不斷指完成不了“我本是女嬌娥,又不是男兒郎”的轉變,這一點是程蝶衣“雌雄同在”的基礎,而前面兩點:第一,他在青樓中對男女關係的痛恨,讓他懷抱霸王和虞姬從一而終的夢想,可這是臺上的事,理想化的;第二,戲班中的封閉世界讓他不懂得隨波逐流。這兩點加起來就成了“人戲不分”,在現實生活中他始終無法從他飾演的角色中剝離出來,成為現實的,油膩的程蝶衣,而只能臺上是誰,臺下還是誰。這就註定了他的悲劇命運,註定了他與世俗世界的對峙狀態,註定了他要飽受磨難,也註定了他將保持一直抗爭不肯屈服的本色。
【張國榮飾演的程蝶衣】
“質本潔來還潔去,不叫汙淖陷溝渠”,我覺得這兩句曹雪芹形容林黛玉的詩在程蝶衣身上得到了最為充分的體現。在整個故事過程中,他的性格在情節發展中不斷髮酵,從忍受斷指之痛後不斷遭受毒打也不願放棄自己的性別認同,到為了忠於霸王寧願逃跑之後又回到戲班接受更為殘酷的懲罰,再到為了救霸王可以為日本人唱戲然後在法庭上非常天真的說“青木不死,京劇就傳到日本國去了”,不懂人事啊,只迷戀於自己的舞臺。
我在《霸王別姬》拍完以後有一天就琢磨這故事到底說了什麼呢,後來就覺得這是一個關於迷戀與背叛的故事,只迷戀於自己舞臺的程蝶衣對一切世間的事情無感,不然段小樓也不會對他說“你也不看看這世上的戲都唱到哪一齣了”,直到他最後黃鐘盡毀,瓦釜齊鳴,燒了戲衣,別了舞臺,把霸王留在心裡頭,舞臺和人生的一元論在程蝶衣這個人物身上得到了最終的體現。
程蝶衣是一個極端決絕、多情、純真無畏的人,這樣的人物人間哪得幾回見吶,這樣的人物躍然於銀幕之上的時候,便是我們中國電影對人物刻畫進步的時候。程蝶衣所有的性格都是從上述的三個條件裡面出的,所以程蝶衣的人物形象是獨特的,是從俄羅斯三傑所說的“這一個”的創作方法中創作的,以這種訴求為目的的創作是非常艱苦的,要經歷無數次的肯定、否定、再肯定的一個過程,沒有套路可尋,也無法歸入某一型別,今天以“快”為目的的創作者是大都不願意採取這種方式的,而是以型別化的人物去演繹型別化的故事,這種情況是在常理之中的。為什麼這麼說呢,就是大工業出不了這麼多“這一個”,大工業需要的是標準構件。但是在中國電影發展過程中總會在某個不可知的時間點,跳出一個反型別的人物或者故事讓我們感到很欣喜,最近我就看過。
所以和兩位編劇進行了這樣長時間的討論之後,我們在一九九一年底九二年初才有了劇本的初稿,我剛才提到一支筆畫個圈表示對哪一場滿意或者不滿意,這個稿本至今對我來說非常珍貴,李碧華在這個過程中也來北京參與了我們的討論,有一點關於劇本結尾的處理我想補充一下。在原小說中寫程蝶衣最終流落香港,改革開放後段小樓隨團去香港演出,兩人在浴室相遇,我想李碧華的原意是要寫他們袒膊相見吧,但是我覺得不夠有力量。性格要素一定會驅使程蝶衣追隨虞姬的步伐最終成全自己,因此他的死是他的個性唯一合乎邏輯的結局,我認為這個戲的這個死亡在藝術上是成立的。因此我建議改成十一年後兩人重新見面,以程蝶衣的自刎結束全域性,#李碧華 同意了。
影片拍成後她再版的小說中也採取瞭如此的結局處理,程蝶衣這樣一個人物才真正完備了。對兩位編劇對影片做出的貢獻我十分感謝,在劇本討論的過程中我自己也覺得其中包含了我自己某種開悟的契機,有些東西在我的腦子中和身體內部成長起來,譬如人物、情節、時代、節奏、甚至於連北京的氣息和氣味都在我的腦子裡活了起來,所以這是一個撥雲見日的過程,在劇本討論結束的時候其實我已經知道這個電影應該怎麼拍了,可是我還沒有程蝶衣呢。
【初見張國榮】
其實我過去回憶過我第一次見到張國榮的情景,我是在劇本初稿還沒有完成,只能以口頭形式向他講述這個故事的時候去的香港,#徐楓 女士為我安排的見面地點在 #香港文華東方酒店,也就是他十多年後縱身而下的這家酒店。
張國榮非常的安靜斯文,我講的很急,生怕我們會有語言障礙,因為我講的是普通話,而他是一位說粵語的演員,我怕我講的打動不了他。我在其他場合講過他抽煙,手指微微顫抖,在講的過程中我有了一種排斥的心理,我暗問:我怎麼知道他是扮演程蝶衣的合適人選?我甚至不知道他是不是個好演員,我的故事可是發生在國內的,而他是個香港人,他能理解這樣的角色嗎?而我在這裡瘋狂地講著一個可能遭到他拒絕的故事,他一直沒說話,一直靜靜地聽著,有時候看看我,有時候不看,我就有點兒不知道該怎麼辦了。
可當我全部講完之後,我突然認定他就是程蝶衣,因為我覺得他就像一個坐在船頭的,這個故事之船的船上的人,在船動起來以後的湖光山色,時時在變化,這些光影、水波都在他的臉上有所反應,我不願意說他是在演,他是緊追著程蝶衣,用一種非常含蓄的方法接近他,表達他,愛他。然後他站起來和我握手說:「謝謝你為我講的故事,#我就是程蝶衣”。」
這是一個令人汗毛直立的瞬間,是我確定演員的漫長拍攝生涯中唯一一次,我從來沒遇到過這樣一個演員,從來沒遇到過這樣用心地去體會一個人物的演員,他甚至還不知道這個角色最終是不是他,我挺感動,我的尷尬沒了。
其後的事情大家都耳熟能詳,當時還有一個演員也想演這個角色(小編按:是 #尊龍),我們的製片有所動搖,但是又被很多事情所困擾,譬如說寵物何時能進關之類的事情。在有一次又發生了美國律師為寵物進關問題給我打電話的事的時候,我就有點不高興了,可以說是發了脾氣,其實我是真的希望這個談判是談不成的,我一直認為只有張國榮才能扮演這個角色。
後來我就二次去了香港,跟張國榮再見面勸說他不要因為中間出現了波折而放棄這個角色,他一口就答應了,說你告訴我什麼時候我應該去北京學習,我說立即、馬上,他就在幾天之後就來了北京。選定張國榮的過程就是這樣,可以說出現了波折,但最後非常圓滿。
我們的戲是從童年開始拍的,整個拍攝大概延續了六個月的時間,他來的時候距離他的戲開拍還有六個月時間,所以他大部分時間是用來學戲的,非常感謝現在已經不在了的史燕生老師和張老師夫妻倆,當時他們負責國榮的京劇訓練。這事兒有點前緣命定的意味,在這個過程中他也來看拍這些小孩子們的戲,尤其是在少年程蝶衣逃出戲班又返回來,聽關師傅講霸王別姬的故事然後打了自己十九個耳光這場戲,張國榮來了,這是一個很戲劇性的場景,他穿著一個軍大衣,雙臂抱著,臉上一點表情都沒有。
因為我知道那場戲要狠打就只能打一次,所以拍這個鏡頭的時候醞釀了很長的一段時間,這個小演員叫 #尹治,其實打了自己十九個耳光之後牙床都已經出血了,可張國榮臉上紋絲不動,我一喊停他掉頭就走,一秒鐘都沒停。我本以為他會去安慰一下這個小演員,可是他沒有。
過了幾天我在遊園的走廊裡面看到他把尹治叫過去說:“我和你拍張照片吧”,他就摟著尹治坐在坐凳上拍了一張照片。到這個時候我才明白,他是拿尹治當他的前世看的。他就是要看到他自己在少年的時候遭了什麼樣的罪,我覺得這個人是一個有心人,這個場景真是讓我挺難忘的。
看了這個以後他大概就知道自己該怎麼演了,記得第一天拍攝,他和豐毅在影樓裡拍照片,他還替豐毅撫平衣服,接著就是走到外面之後遇到學生抗日遊行,學生們激情四溢的責罵了他們,而他卻躲在了豐毅身後,我當時就感到說真不像是第一天拍。這是他的第一場戲,而他已經入戲很深。
接著讓我印象很深的一件事就是他在拍戲過程中越來越沉默,越來越不說話。有一次拍他在恭王府裡頭穿著一身洗舊了的中山服,帶著一副塑料邊的眼鏡,提著一個人造革的皮包,穿著一雙涼鞋,他這時候提出說要換一雙白襪子。穿上開機以後他要走過一個地上全是煤渣的走廊,他停住,提起他的腳抖了抖。這個鏡頭讓在場所有的人都淚目了,像他扮演的程蝶衣這樣一個有精神潔癖的人,不死才怪。人有潔癖世同嫌,全世界的人都討厭他,但他就用這樣一個動作把這個人物表現出來了,當時我就想這麼一個破舊的小院,鋪滿煤渣的走廊,怎麼也掩不住這麼一個演員的絕代風華,這個景是沒得看的,但是我們的注意力都在這個人物身上。
【全文閱讀】
上篇【霸王別姬的緣起】
https://www.facebook.com/ChinaFilmMarket/posts/968149286727437
中篇【張國榮:我就是程蝶衣】
https://www.facebook.com/758930750982626/posts/968208463388186
下篇【關於張豐毅】
https://www.facebook.com/ChinaFilmMarket/posts/968752090000490