《高低端同理心差距》陳心遙
《信報》2017年11月29日《視線所及》專欄
心理學上面,有一種認知偏見叫做Hot-Cold Empathy Gap,同理心差距。意思大概係好多人因為自己嘅主觀感覺而錯判人哋嘅情緒狀態。當一個人平時活得優游輕鬆嘅時候,佢哋會低估人哋活得壓迫同恐懼嘅狀態。有心理學家搵咗啲大學生做咗個實驗,實驗好簡單,就係邀請佢哋去實驗室,將隻手浸喺冰水入面一段時間,因為會有啲痛楚,所以問佢哋要幾多錢做回報。結果發現最近曾經有類似經驗嘅人收費最貴,好耐冇掂過冰水嘅人收費好低。
另一位心理學家嘅實驗:搵咗兩班學生,一班啱啱做完20分鐘嘅劇烈健身運動,另一班就冇。然後講同一個關於一群旅客喺樹林入面迷路,慢慢絕水絕糧嘅故事畀佢哋聽。問佢哋想像一下:故事入面嘅主人翁究竟冇嘢食辛苦啲定冇水飲辛苦啲。結果發現啱啱做完運動又熱又渴嗰班,覺得主人翁冇水飲辛苦啲嘅比例遠超冇做運動嗰班。
姑勿論你信唔信,呢啲研究嘅結論指出, 我哋嘅同理心,其實係非常之彈性同浮動,因應我哋最近嘅生活狀態而改變。所以作為大人,年紀愈大就愈會忘記或者美化自己童年真實體驗,從而低估而家小朋友嘅負面感受。譬如細路對行雷閃電嘅懼怕、少年初次接觸性嘅感受等等。所以成年人好容易對青少年有呢種同理心差距,當你聽到有人話:「真係唔明而家啲細路做乜咁唔捱得?」「我哋以前咪又係咁辛苦捱出嚟嘅,都唔知啲後生怨乜?」應該都係屬於呢個類別。
有啲人話自己童年時候都好慘,不過好樂天好上進好有正能量,所以佢哋有今日嘅成就,然後又唔理解而家嘅小朋友或年輕人點解會抑鬱同輕生。
根據以上嘅理論,佢哋細個時候慘唔慘我哋唔知,不過肯定佢哋現在過得非常逍遙自在,物質充裕。要佢哋了解,唯一辦法就係希望電視台搞多啲體驗草根階層嘅真人騷,畀佢哋落去住半年板間房,而唔係瞓一瞓張床影完相就走。咁即使佢哋最後都做唔到啲乜,但至少可以抑制佢哋再發表一啲涼薄嘅言論,唔好再喺呢個熱鍋社會下面加柴添炭。
講番Empathy Gap,唔夠同理心其中一個成因就係缺乏想像力,又太自我中心,覺得眼前嘅一切都係自己努力得番嚟嘅,會永遠存在。大家細個可能睇太多童話故事,明明已經係同一屋簷下,同一個屋主,發生緊喺另一邊低端嘅事,喺不久將來就會降臨喺自以為高端嘅自己身上,真係有咁難想像咩?
#高低端同理心差距 #認知偏見 #心理學 #同理心差距 #低端人口 #廢青 #廢老 #信報 #陳心遙
Search