CÂU CHUYỆN CỦA ÔNG HOÀNG AIR JORDANS
Có lẽ - đối với nhiều người bây giờ - Air Jordans đã chỉ là một trong những kí ức đẹp, những mảnh ghép đầy màu sắc của một thời đam mê giày “Only and only for Js”. Đối với các collectors - họ cũng không khá mặn mà mấy với các bản Airjordans thông thường ngoại trừ các bản collab đình đám, những bản retro làm lại từ các phiên bản OGs đỉnh cao. Các hãng giày sportwear chính thống thì đua nhau làm theo hướng fashion nhiều hơn khi mà những kẻ nhà giàu mang danh Highendfashion cũng nhúng tay vào cuộc chơi này. Người ta mua 1 đôi giày không chỉ dừng ở hiệu năng/performance, kiểu dáng/ design mà còn ở tính fashion của nó. Thời thế đã thay đổi sâu từ khi cơn bão streetwear xoay chuyển càn khôn ở cuộc chơi thời trang này.
Trở lại câu chuyện lịch sử của Air Jordan - hẳn những sneakerhead đời đầu ai cũng thuộc lòng cái sự mở đầu đầy khó khăn và tai tiếng của một trong những thương hiệu giày bóng rổ nổi tiếng bậc nhất. Năm 1985 - tại giải thi đấu bóng rổ nhà nghề Mỹ NBA, các cấu thủ chỉ được đi những đôi giày màu trắng hoặc đen đơn giản. Lý do của Hội Bóng Rổ là muốn sự đoàn kết giữa các thành viên trong đội hơn là các ngôi sao đang thi đấu đó. Tuy nhiên, Nike đã phá đám - đã dám đập bỏ cái bước rào cản đó - để mang tới tân binh của mình - Michael Jordan, với đôi giày màu đen đỏ (Black Red). Ngay lập tức đôi giày bị “Banned” - cấm khỏi hiệp hội và Michael không được mang đôi Nike đó vào trong in-game. Nhưng Nike và Michael Jordan vẫn kiên quyết và chơi tới cùng - bằng các chiêu trò truyền thông và hình ảnh đầy sức “Châm biếm”. Cuối cùng, dưới sự chịu chơi và chi tiền mạnh của Nike - Michael Jordan đã có thể mang cho mình 1 đôi giày thay đổi tất cả NBA : Air Jordans.
Và tất nhiên - đó là phát súng khởi đầu cho 1 kỉ nguyên của Nike trong không chỉ NBA mà còn là streetwear/fashion. Đối với các dân chơi đường phố, Airjordans không chỉ là cái tên - mà nó là 1 tín ngưỡng, 1 nền văn hoá mà không ai có thể từ bỏ được.
Nhưng…
Sau hơn 3 thập kỉ tồn tại - Jordan đã qua mức bão hoà và phổ biến, sự “nổi loạn” mà Airjordans mang lại, đã không còn là “nổi loạn” nữa mà là định mức ở sự cân bằng. Tất nhiên, sức ảnh hưởng văn hoá của AJ cũng ngày càng giảm thấp tầm ảnh hưởng của mình- ngay tại nơi sản sinh ra nó, NBA. Khi mà nhiều ngôi sao quá tài năng, quá giỏi ngày càng được sinh ra nhiều hơn (Nike thì chúng ta có cả Kobe, LebronJames, Kyrie vv.vv). Jordan giờ đây được sử dụng cho các mục đích thời trang nhiều hơn là mục đích ban đầu được làm – cho NBA Players. Có thể là do về hiệu năng, nên nhớ AJs đã không còn hiện đại cho tính chất hoạt động cường độ cao của giải bóng rổ nhà nghề Mĩ.
Vị thế của Air Jordan trên thị trường cũng đầy thăng trầm - vì giờ có quá nhiều lựa chọn cho khách hàng khiến thị phần phải “Chia năm sẻ bảy”. Có lúc AirJordans là hot item bậc nhất, cũng có lúc Airjordan đi vào quên lãng – bị gọi là “con bò vắt sữa” của Nike. Có lúc hình bóng của AJs lại bị lu mờ bởi Yeezy adidas và giờ đây đang thịnh hành trở lại nhờ cơn sóng mang tên “Rappers”- cả ở thị trường quốc tế và thị trường Việt Nam.
Hơn nữa - một điểm chết người của AirJordan là nó chết với cái tên của nó, cũng như bám liền với huyền thoại Michael Jordan. Chúng ta không phải buồn - vì đơn giản là nhờ Jordan đã khiến sự phát triển của sneaker lên 1 tầm cao mới - vượt ra khỏi ngưỡng cửa của 1 đôi giày bóng rổ thành 1 phần của thời trang đường phố. Những con người đã làm việc với Nike như Ronnie Fieg, Tinker.. tiếp tục truyền tải câu chuyện họ làm việc, họ học được từ Nike qua các sản phẩm khác, với thương hiệu khác (Asics, New Balance).
Trong khi đó, như mình đã nhắc, những gã high-fashion tham lam ngửi thấy sự màu mỡ từ thị trường được khai phá bởi sneaker đời xưa như Air Jordans mà tạo ra các sản phẩm “là 1 sự châm biếm” “là 1 đôi giày Sneaker không bao giờ là Sneaker” “Đôi sneaker không bao giờ quá khổ như vậy” (TripleS Balenciaga). Nhưng đó là thời cuộc.
Một phần lí do nữa - khi các thanh thiếu niên trẻ không đam mê bóng rổ, họ đang hướng về những đôi giày giá rẻ hơn từ Vans hoặc thời thượng 1 thời như Boost từ Adidas (NMD, Ultraboost, Yeezy). Năm 2017 - Adidas đã vượt qua Jordan Brand về doanh số bán hàng ở Bắc Mĩ. Tuy nhiên, NIke vẫn giữ vị trí số 1 - nhưng sự vuốt mặt của Adidas tại thị trường quê nhà (Bắc Mĩ) đã khiến Nike cười và “ngấm ngầm” cho 1 cuộc rape vào năm 2018 và 2019. Nhưng đó là Nike, còn Air Jordan thì sao?
Larry Miller, chủ tịch của Jordan Brand - trong 1 lần phỏng vấn tại Portland, Orgeon, thừa nhận rằng sự phổ biến của Air Jordan quyết định sinh mệnh của công ty. Khi mà thương hiệu này ngày càng xa với mục đích người tiêu dùng hiện nay. Càng đi xa bóng rổ (Cụ thể là NBA) thì Air Jordan không phải là Air Jordan. Điều này còn dễ dàng tính toán hơn ở thị trường Resellers - nơi độ phổ rộng của đôi giày được tính bằng mức độ hype của nó, và tất nhiên AirJordan đã không còn vị trí giữ đầu nữa, mọi thứ đã phải nhường cho KanyeWest và binh đoàn của Mr Ye vào giai đoạn 2015-2017.
Và..
Chiến lược kinh doanh của Airjordans đang tạo thành 1 vòng luẩn quẩn như cái cách đôi giày của họ luẩn quẩn. Vì ngày xưa, việc mua 1 đôi giày rất khó - thường phải camp và chờ mua tại cửa hàng rất lâu nên giá trị của 1 đôi Air Jordan thường rất cao. Nhưng giờ với sự xuất hiện của Internet, việc cop 1 đôi giày dễ như trở bàn tay - cộng với các bot program khiến những kẻ reseller đầu cơ ngon hơn bao giờ hết. Nhưng điều này lại tao cầu giả - Nike lại không tiếc tung ra các bản Retro Jordan hòng vắt sữa của thị trường này. Nhưng nó lại phản tác dụng cho Air Jordan khi những đôi giày mới ra - những đôi giày cũ trên các GOAT, STOCKX sẽ phải sales hay bán rẻ những đôi giày phiên bản trước - Và đó - đã hạ bệ hình ảnh của Air Jordan. Điều này đã khiến Nike phải suy nghĩ lại về đứa con tinh thần của mình.
Thế là…
Nike bắt đầu từ cái nôi của mọi thứ - Jordan thì phải nhắc tới AirJordan 1s. Đôi giày được yêu thích nhất trong các phiên bản của Air Jordan - năm nào cũng như năm nào - các bản BlackRed, Royal Blue hay Black Toe… luôn luôn được tiếp đón mỗi lần chúng xuất hiện trên các kệ giày. Chưa hết, Nike nhận ra thế là chưa đủ, phải phổ cập Air Jordan vào xu hướng thời trang đường phố.Phao cứu sinh mang tên “Virgil Abloh”.
Nike khá thận trọng khi chỉ đưa đứa con cưng duy nhất của “AIRJORDAN” vào THe10 - đó là AJ1s và nghiễm nhiên, với khả năng của 1s - nó trở thành một trong những đôi giày hot nhất năm và giá resell lên cao khủng khiếp. Thừa thắng xông lên, NIke liên tiếp ra những bản collab với Virgil để tiếp tục duy trì sự tồn tại của Jordan trong nhận thức người chơi thời trang. Mong muốn AJ vẫn còn tính gì đó trong Lifestyle.
Chiếc thuyền thứ hai mang tên “Travis Scott”:
Có rất nhiều bản collab với Nike đỉnh - nhưng Airjordan thì con số này ít hơn nhiều. Nhưng trong khoảng 2 năm vừa rồi, 1 trong những nguyên tố khiến AirJordan vẫn được chờ đợi mỗi năm chính là collaboration với rapper đỉnh nhất hiện nay mang tên “Travis Scott” (Just kidding). The Cactus Jack x AJ4, AJ1 và Aj1 low với logo Swooosh ngược đều là mơ ước với bất kì dân collector nào.
Chưa hết
-
Nike còn thổi sự nữ quyền vào đôi giày của họ, cũng như cái cách họ làm với Doernbecher - cho 1 nhóm designer nữ tự do thiết kế trên sản phẩm của Nike để phát hành ra các bản đặc biệt. vv.vv
Tuy nhiên, câu chuyện vẫn chỉ dừng lại khi NIke đang cố gắng đưa các sản phẩm collab, hay exclusive drop của họ để đánh bóng tên tuổi - hay cố duy trì sự nhận diện thương hiệu của AirJordan mà thôi. Ngoài Aj1s, Aj4, Aj3 có ai còn nhớ tới bản 6, 8 và 12 không? Rất ít.
Chốt:
Suy cho cùng, ai cũng hiểu - sẽ đến độ tuổi của vị hoàng đế già nua mang tên “Airjordan” đã được báo trước từ lâu - và cái chúng ta mong muốn là những gì đứa con và di sản của vị vua này để lại thôi.
UnghoBi (2021)
Paypal: https://www.paypal.me/triminhle0808
Banking account: Vietinbank
STK: 104005424124 - Chủ tài khoản: Lê Minh Trí.
momo: https://nhantien.momo.vn/triminhle
![[ Sumika ] Saxophone](https://img.mediatagtw.com/api/image/webp?source=https%3A%2F%2Fyt3.ggpht.com%2Fytc%2FAKedOLQuXiTkQ2Vy3s2A4JbTJIaiLegdpwPkuYfrZ9vqbA%3Ds800-c-k-c0x00ffffff-no-rj)
