THÍCH LÀ THÍCH, XIN ĐỪNG!
Có câu chuyện như này, nhiều bạn hỏi rằng:
“Anh ơi, em mua cái quần x triệu. Bạn em chửi em ngu, chửi em khùng”
“Bi ơi – liệu có nên mua áo này không. Em sợ mắc, bạn em chửi”.
Đây là một suy nghĩ khá cổ điển và ấu trĩ của người Việt. Cũng chả trách được – vì những title, tiêu đề clickbait (Như bài viết) trên các kênh truyền thông rộng rãi ở Việt Nam “Rich Kid Việt Nam bỏ tiền tỉ mua đồ hiệu” “Giới trẻ Việt Nam tiêu tiền như thế nào” đã gây một ác cảm không hề nhỏ cho cộng đồng streetwear Việt Nam. Vấn đề về giai cấp là một vấn đề muôn thuở và luôn tạo được 1 năng lượng chống đối với những người không yêu thích thời trang – thêm nữa, khái niệm “Người trẻ không nên chi quá nhiều tiền cho những thứ họ đam mê” đã ăn vào máu của những người định kiến. Giới trẻ bây giờ rất giỏi và có những bạn đã kiếm rất nhiều tiền cho cuộc sống mình hiện tại “Work hard – Play Hard” – Làm thật nhiều, hưởng về bản thân xứng đáng. Các tiêu đề bài viết đã làm cho những người ta lầm tưởng về Gen Z hiện tại toàn “Cậu ấm cô chiêu”, phá gia chi tử là đa số. Mặc dù thực tế rằng, con số đó vô cùng ít – điều này còn tạo tiền lệ xấu rằng, những đứa trẻ chưa có chính kiến vững vàng sẽ cho rằng đây là mục tiêu mà chúng nhắm tới, là trở thành những richkid giàu sang, xài đồ hiệu mà không cần một đam mê nào đó. Một hiệu quả ngược.
Quay trở lại câu chuyện, việc đam mê thời trang và mua những món đồ có giá trị cao chẳng là việc gì mới mẻ đối với sân chơi này. Nên những câu nói “Điên khùng, tại sao lại bỏ ra một đống tiền để mua thứ này” thì thực chất nó cũng nằm ở một mức vô cùng phiến diện. Nước sông không phạm nước giếng. Chỉ khi người ta cực thích, cực yêu món đồ đó thì người ta mới mua. Mà cái sự đam mê, nó xuất phát từ bản thân – chỉ cần việc đó không phạm pháp, không cướp giật – không scam của ai thì đều chấp nhận được. Tiền tự kiếm, tiền của phụ huynh cho – thì mua một sản phẩm mặc lên người , ấm vào thân, đẹp cái mặt. Nhu cầu đó có gì đâu mà quá đáng.
Trở lại một thời gian trước, mình cũng đã từng ấu trĩ như vậy. Đó là gì? Đó là mình từng xem những người độ xe, là bị sao mà là bỏ cả trăm triệu để độ một con xe Dream, Chaly hay Cub nhìn “Chẳng ra thể thống gì” mà lại cả đống người khen. Mình chẳng hiểu, lúc đó mình sẽ nói “Có tiền đó mình sẽ mua bánh ăn. Mua bánh bò, bánh pía lại còn cả bánh căn. Thêm vài sào đồ mặc cho ấm”. Á à, bạn thấy chưa. Vì chúng ta không chung đam mê, không chung tần số nên sẽ thấy việc này thật kì lạ. Đến khi có bạn đam mê xe giải thích cho mình, thì đó cũng là 1 dạng “nghệ thuật” “Descontruction” và đòi hỏi một lượng kiến thức khá nhiều về cơ khí, xe máy mới có thể làm như vậy. Hàng nhập về cũng là hàng hiếm, tương tự như mấy đôi giày, mấy chiếc áo limited mà chúng ta mua vậy. Bỏ qua việc độ xe để đua xe trái phép – mình không nói – nhưng nó cũng tương tự như việc chúng ta bỏ tiền mua đồ thời trang vậy.
(Mình còn có mấy ông bạn làm đầu bếp, xin thưa cái thế giới đồ làm bếp – dao, đĩa, bát, bình giữ nhiệt – nó còn mắc tiền và kinh khủng hơn nhiều. Có ông bỏ $10.000 để mua 1 con dao với cán là đá từ núi lửa Nhật Bản? Xời)
Rồi “Kẻ tổn thương lại làm thương tổn người khác” khi biết những món đồ thời trang trăm triệu hay đến khi cả tỉ , những người độ xe lại kêu “Ơ, lũ điên. Bỏ cả trăm triệu vào đống vải. Chả hiểu!”. Đấy – sự tương quan là vô cùng khác – cho nên khó mà so sánh.
Cả sự bất công bằng và vô lí của những trang truyền thông. “Chơi Đồ Cổ” – “Chơi tem” – “Chơi đồ độc” cũng là 1 thú vui của những người có một độ tuổi nhất định và có tiền. Nhưng tại sao tiêu đề của các bài viết đó thường trịnh trọng, thường là “Anh B – người chơi đồ cổ trầm lặng” “Kho tàng đồng hồ của anh C – một báu vật vô giá” mà không phải là “Anh B – người nướng cả trăm triệu vào những chiếc bình thưở đồ đồng, cối nát”. Tại sao mà đam mê là như nhau mà người kia lại được tôn trọng (Theo một cách nào đó) mà người trẻ lại thường bị gán “Rich kid/ Tiêu tiền” dù đó không phải là con số đông. Các kênh truyền thông đã cho 1 hình ảnh vô cùng xấu tới giới trẻ yêu thời trang chân chính tại Việt Nam.
Archive Fashion/ Thời trang lưu trữ cũng là một dạng chơi đồ cổ trong giới thời trang. Như những ông chú chơi xe cổ, bình cổ thì thực sự phải có tình yêu với thương hiệu đó, món đồ đó thì người ta mới bỏ ra cả tiền trăm, tiền triệu để mua một archive item (hoặc để đánh bóng tên tuổi, như nhau cả). Cũng phải tìm hiểu, cân đo đong đếm thì việc mua bán mới hoàn thành.
Mình ngày xưa cũng ấu trĩ, cũng thắc mắc. Nhưng đam mê nào cũng là đam mê, không ảnh hưởng tới người khác, vi phạm pháp luật, cuộc sống gia đình thì đều đáng được trân trọng và ngưỡng mộ. Chẳng có cớ gì mà kêu họ là “Ngu, Khờ” khi chúng ta không trong cùng thế giới quan, sự đam mê của họ. Hãy suy nghĩ là chúng ta sẽ có được 1 cái nhìn mới, 1 thứ mới để học hỏi.
(Còn những người mua đồ để vui vì họ có nhiều tiền. Tiền họ mình chẳng thể dạy họ cách tiêu được)
