中國有一位學者,他在演講時被問及:「請問,水族的易經是不是遺失的易經呢?」
這位學者平穩的説:「我不知道,因為我看不懂裡面的文字…」
同樣的問題,有人問另一位中國的作家,這位作家卻很溫和説:「…(刪減了前面的推論)都說明是失傳的經典了,怎麼可能是真的…」
二人沒有火藥味,平穩「對壘」溫和的「針鋒相對」。
中國學者説:「我不走“輕易否定”的路線,但我包容懷疑的路線,我們是可以懷疑的,但,不是草率否定(省略刪減後文)……」
「馬上否定」對我而言是太快下判斷了,跟「馬上肯定」一樣的,都是太快下判斷了。
我現在「虛擬」三個案例給大家參考,互相比較,到底那種「懷疑的學習」是有機會走得比較深入。
(1)中國的作家,沒有證據即否定,流行打假;
(2)中國的學者,雖然懷疑,但,如果沒有足夠的「證據」来否定,也沒有足夠的「證據」来肯定,就要懸掛著懷疑,既不是相信,也不是否定,繼續考據,互相對敲;
(3)這是我看古書,看到內修派儒家的「懷疑」態度。
他們的「懷疑」態度可以分內外二層,如:
《大學》可以是曾子述說子思記之的作品,也可以是子夏所作…如是類推,這就是「外層」的懷疑考證。
這些「外層的懷疑」,他們都會下功夫做思考的;
但是,他們也有另一個更加重要的「內層」懷疑,就是針對核心內容做詳盡的「好問」與「好察」:
而我就取中庸的「只是」其中兩種態度說明之:
(a)當問的,不知道,就要問出究竟,不能放手,審問到至善為止(可見怎樣提問是何等重要/而且問對關鍵要點尤為重要)…
(b)當需要辨別的,辨別到不夠清晰,就不要放手,明辨出一個究竟,直到至善為止…
他們這兩面的懷疑態度(內層懷疑與外層懷疑),是可以平行而不相悖的。
所以,我試一試用虛構例子演繹模仿之(其中是模仿了他們的口吻)。
如,我聽到程子説,有人讀《論語》——「有的人,讀了其中一句話終生修習之;有的人讀了,悟了之後,手舞足蹈;有的人讀論語之後,變成了另一個人……」
——你很懷疑這句話是不是真的?
我先示範第一條路線:「《論語》第一句話説,學而時習之,學一樣東西就要不斷練習……」
「所以,你看看,學而篇,一開章就跟你説學習之後要不斷溫習和練習,然後第一章第二段就突然變成講孝悌,到了第三段,就是巧言令色,跟學習沒有關係了…第一章第一段,跟第二段,還有第三段都沒有直接關係,很突兀,很像是合成品…」
他的結論,這是「合成品」,但這個「合成品」是東講一點西講一點的合成語錄。
如果用這種懷疑態度,對《論語》的理解「可能」就到這裡為止。
因而認為《論語》集注説的,有的人讀了一句,終生修習之;有的人讀了有悟,開心的手舞足蹈;有的人讀了之後變成了另一個人…就可以直接否定了!
我再示範第二條懷疑路線,也是「虛擬」的例子:
到底那些人是悟了那一句?
那些人是悟到了什麼需要終生修習?
到底是從那個部分悟了之後,然後變成了另外一個人?
據此,你就需要找證據做考據了,可能需要看先秦諸子百家有提過相關概念的文本來對照…然後是兩漢…魏晉…唐宋元明清是不是也有相同的說法,還是程子一個人説罷了。
結果你每一個字都從那個時代的「慣用語」,還有那個時代的「慣用文筆」來考據,到底那段話是讓我們變成另一個人?變成另外一個人又是什麼意思?
那些人到底是悟了什麼?
宋之前的時代,用「悟」這個字到底是什麼意思?
他們終生修習的又是什麼意思?
那個時代的人終生是什麼意思,然後修習又是什麼意思?
結果他「有可能」變成用其他的邊緣角度來研究《論語》,將這個邊緣角度變成浩大的學問。
至於第三條路線的懷疑,先搞清楚內層的懷疑,再探討外層的懷疑:程子那些話,那些人到底是參透了什麼「內容」?
故此,切入內容,層層剝開來看個究竟,到底裡面是有什麼可以悟的,可以樂得手舞足蹈,什麼內容可以將一個人變成另一個人?
如讀學而篇:到底孔子説的學而時習之,是泛指,還是另有所指(專門指定的修習之「道」)?
如果是泛指,這種精神如何一道而貫他後面的話呢?
因為按照孔子反復強調的一句話,他的「道」是可以串聯貫通的,學而習之,是不是其中的一句關鍵話語?
《論語》雖然是門人弟子合集,為什麼這麽多事蹟 ,他們專門收集這些部分?
為什麼某些部分內容是有一正一反,兩面的故事,如救人收錢對比不收錢…有不少內容是一正一反說明的,這樣的編排目的何在?
是隨意的,還是刻意的?
如果是刻意的,學而時習之,會不會是説,這是專門的指定修習,而不是泛指的態度?
(泛指的是指,你學什麼都好,都要不斷練習溫習的…)
(儒家喜歡談心性/身心/性命的內在修養,這學而習之,會不會在「指定」跟這個有關?)
如果這就是專門指定的修習,那麼,孔子所謂的學,到底是要「學」個什麼呢?
「學」了這個什麼的,是需要時刻修習呢?
然後,又如何用「學」得這個來貫穿整部論語呢?
儒門道統不是常常説讀書不要散錢無串嗎?
於是乎,他會上窮碧落下黃泉,不斷挖掘找資料…
最後,可能看到愛新覺羅毓鋆,毓老説:「學」字是指覺悟,是覺悟後的道,能時刻修習……
然後你也找到張岱用乾卦的天行健,君子以自強不息來詮釋…
然後又在尚書挖到儒家十六字真言…
不斷順藤摸瓜挖料下去時,從新時代的白話文,到清朝,再到明,一直推前……積博推廣,又參考其時代背景,覺得四書皆是修身之道,而傳統說法,又挖到四書離不開用中庸和大學貫穿…
最後,你連民間的儒家修行都找來看和閱讀…
結果你大小材料都看,你發現到儒家很重視修煉心性,是要走「內聖外王」之路的…
於是乎,你又發現到原來如果用中庸來貫通的話,是可以合成毓老和張岱的說法的。
甚至乎可以從學而時習之這麽簡單的一句話,竟然可以貫通了後面的各種案例與說法。
所謂的學而時習之是指「中庸」功夫!
所以,學習中庸功夫,就是需要時刻修習的。
在一靜一動中修習,靜中動修習,動中靜修習(第一段貫通了)
中庸要發揮到人倫上就離不開夫妻父子…,
父對子是「仁及孝」之發揮(所以第二段貫通了,因為仁是庸和的心地功夫)……
同時也要言顧行,行顧言……
(所以第三段又貫通了)
雖然到最後,他未必考據出程子所説的有力證據,不過,這個人也許可能在汲取論語內容上有所新的發現或深的體悟。
三個不同汲取資訊的態度,就有三個不一樣的收穫。
(備註:從上述所論,大家也許開始察覺到,如果要我推薦四書,為什麼我都是喜歡先推薦南老,所以,我會在明天或者後天,或者再過幾天,談一談「學壞師」的小故事)
(此文是承接之前這篇文章的,鏈接在這裡):https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=10222339763261194&id=1180458461
論語孝悌 在 理財周刊 Facebook 的精選貼文
#東方蘇格拉底
的孔子,集教育家、哲學家、政治家於一身🙏,其偉大的學說如有教無類、孝悌忠信、仁民愛物、崇尚禮樂等🤣
當然相關的文獻六經、論語、大學、中庸不僅大大影響中國文化,更遠播至東北亞與東南亞👍,就連近代西方民主學者也都極為重視,但跟國外的孔子學院應該是兩回事。🤔
#孔廟 #桃園市政府水務局
「東方蘇格拉底」的孔子,集教育家、哲學家、政治家於一身🙏,其偉大的學說如有教無類、孝悌忠信、仁民愛物、崇尚禮樂等,不愛唸書的水編受教了~🤣XD
當然相關的文獻六經、論語、大學、中庸不僅大大影響中國文化,更遠播至東北亞與東南亞👍,就連近代西方民主學者也都極為重視,但跟國外的孔子學院應該是兩回事。🤔
論語孝悌 在 黃偉民粉絲交流俱樂部 Facebook 的精選貼文
20200324 黃偉民易經講堂
天下大亂,世界停擺。
香港的公務員,又不用上班了,留在家中工作;學校復課遙遙無期,只是DSE公開試不知如何是好,取消又需要大氣魄;東京奧運不能如期今年舉行了……
習近平最關心的是復工。
他不惜南下武漢,在火神山醫院前拍照打卡,也只想告訴大陸全國,疫情過去了,大家回廠繼續努力,恢復生產,繼續做世界的血汗工廠吧。
各地封城,工廠停工三個月,大陸的百姓已經無法生活了,民怨開始出現,大家懷念沙士時期的抗疫英雄王岐山。
這個時期王的鐵桿兄弟任志強又動作多多,反習的山頭趁民怨又蠢蠢欲動了。
食貨,是中國歷史治亂的第一因素,天災人禍,民不聊生,生活不下去,流寇便起,屢敗屢興,直至朝代更替。
南下武漢,習的心意是要全國工廠復工,全民生活回歸正軌,繼續發強國夢,再停擺下去,民眾對政府的怨氣,便一發不可收拾。
誰知,這時,英國的金毛獅王,耍出一記七傷拳,先是佛系抗疫,大家自生自滅。
這樣一來,嚇壞了那批華人留學子弟金菠蘿,趕忙搶機位逃生,回港回國。
走了這批用錢買虛榮的紈絝子弟,才開始倫敦封城,關閉學校,禁絕酒吧餐館……
金毛獅王的防疫措施是給真正英國公民用的,華人子弟,回到你的香港、北京、上海、杭州……
用你們的子孫,化成生化兵,將病毒帶回家鄉。
香港爆發第二波確診高峰。
專家們都面露懼色,噴泉式爆發來了,再不封關戒嚴,香港將會淪陷了。
香港那批留學回港的金菠蘿都尚且難於約制隔離,北京、上海那批權貴的留學子女,如何會乖乖的自我禁閉十四天?
特權社會風氣幾十年,你有政策我有對策,人人要守的規矩我不守,就是身份象徵。他們的父母,也急忙的打電話給領導,給防疫辦公室,為他們的子女攞特權。
大陸沒有可信的數據,但單用常理推算,第二浪的感染高峰已經來臨。
那全國工廠如何復工?
歐洲逃亡回大陸的學生帶來疫情第二波,跟著將會是美國逃亡回來的金菠蘿帶出第三波,然後到加拿大逃回的帶來第四波。
一浪接一浪,這個武漢肺炎是不會完結的,在可見的未來都不會結束,城市封閉,工廠停工,民怨來了。
不疏導民怨,矛頭便指向執政的習近平政府,也給政治對手攻擊。所以,情急之下,將武漢病毒,由原劇本自然界的食野味引發,嫁禍給美軍,原來今次的災難,是美帝的生化武器正式侵略我國,帶來民族苦難。
這招很有效,很合全國大陸人自卑變自大的缺陷性格。
這樣一來,解決了內部的政治壓力,但卻等同二戰時,日軍侵略珍珠港,正式向美國宣戰了。
特朗普火了,參眾兩院的議員火了,美國舉國火了,美中的冷戰來了。
什麼中美貿易談判,外交關係,先放一邊,面對這場今年都不會完結的武漢瘟疫,全國停產,經濟癱瘓,最重要的,不要全國動亂。
既然敵人是美帝,抗疫反美,互為一體,全國上下一心,穩定局面,騙了愚民,解了燃眉危機,但代價是變相向美宣戰。
歐洲、美國、加拿大,都如戰時情況,世界無樂土,原來今日最安全的城市,是武漢,只有它零確診。
更因為,武漢有火神山和雷神山醫院。
武漢闖禍,病毒一發不可收拾。蓋兩座醫院鎮住,將病毒出口到世界,誰知英國金毛獅王,兩下插花,回身轉射,又將這個武漢病毒交回,出口轉內銷,由金菠蘿生化兵,帶回北京、上海。
火神山雷神山,得象火雷噬嗑卦。
什麼是噬嗑?
噬,張開大口,一啖噬落去,連骨食埋便是噬。
嗑,是咬合之後吞得下,即咬合吞併。
噬嗑兩字,就是森林規律,弱肉強食,猛獸捕獵小動物的動作。古代強國吞併弱國,現代商業社會,大集團吞併小公司,都是噬嗑。
噬嗑卦的卦象,是一個嘴巴,山雷頤卦,上下兩支陽爻,包著中間四支陰爻。頤卦說頤養,吃東西,上下兩支陽爻是兩唇,中間四支陰爻是牙齒。頤,就是一張大嘴。
當頤卦的第四爻由陰變陽,即嘴內卡住了一根骨頭,便是噬嗑卦了。
本來是吃東西,但骨梗於喉,便是噬嗑卦的象了。
強權要吞併弱勢,但有人不識時務,出現了殘酷鬥爭。那便是噬嗑卦的象了。
噬嗑卦六支爻,由初爻:
屨校滅趾,無咎。
到最後一支爻,上九:
何校滅耳,凶。
訴說著一個弱肉強食的森林規律,殘酷的過程。
孔子在《繫傳》中,對這兩支爻的因果關係做了重點分析。
屨校,就旦犯人帶上沉重的腳鐐;滅趾,行動受到了約束。無咎,表面看來不好,但其實除笨有精。
孔子認為,人性是容易犯錯的,天天都想著對付人,但整人者,人恆整之;鬥人者,人恆鬥之。
所以,孔子說:
小人不恥不仁,不畏不義,不見利不勸,不威不懲。小懲而大誡,此小人之福也。
《易》曰:屨校滅趾,無咎。此之謂也。
孔子說,一般人,不吃過虧,唔識得改過的。唔碰過釘,唔知自己有缺點。
要有嘢怕,才會講仁義。怕犯法,怕別人不齒,怕報應。人要有畏懼在心,才能上進向善。
《論語》也提到:君子有三畏,畏天命,畏大人,畏聖人之言。
其實,這也是宗教的作用。
不見利不勸,無利可圖是沒有動力的。
不威不懲,沒有法律在前,懲罰在後,是不懂得改過的。
這也是我們常說的,不見棺材,不流眼淚。
一般人就是這樣。
西方管理學說的,胡蘿蔔和棍子。
所以,他說,有時候,小懲而大誡,受一點小懲罰,令他一生警惕,未嘗不是好事。
就好似著住木屐走路,弄傷了腳趾,不受這個傷,這個人走路永遠不在意,不小心。現在弄傷腳趾,以後走路小心了,所以便是無咎了。
噬嗑初爻爻變為火地晉卦,前途一片光明。
跟著對噬嗑卦最後一支爻爻辭,帶出了中華文化的核心。善和惡,都是累積返來的。人在日常生活中,不可忽略養成良好的習慣。
善不積不足以成名,惡不積不足以滅身,小人以小善為無益而弗為也,以小惡為無傷而弗去也。故惡積而不可掩,罪大而不可解。《易》曰:何校滅耳,凶。
成名,是成功。
一個人要成功,成就一項事業,不是做了一件好事,努力了一天便可以成功的。
善,要慢慢的累積起來,才有真正的幸福。
做壞事都一樣,壞要累積起來,不累積還不至於滅身的。
這個道理,一般人不清楚,覺得是小事,小善小惡無所謂。
積小善可以成為大善;小毛病不改累積起來就成為大惡大患了。
故惡積而不可掩,掩飾不了,到了罪大惡極的時候,永遠也無法解決了。
何校滅耳,凶。
背負枷鎖,蓋住耳朵,是大罪。罪大惡極,凶矣。
噬嗑卦上九爻變為震為雷卦。上震下震,震卦是政權保衛戰,為了爭權不擇手段,爭到最後卻輸了,一切成空。
噬嗑到罪孽深重時,怎麼掩蓋都沒有用,也沒有人能出手相救了。
孟子.梁惠王上 第三篇
梁惠王曰:「寡人之於國也,盡心焉耳矣。河內凶,則移其民於河東,移其粟於河內;河東凶亦然。察鄰國之政,無如寡人之用心者。鄰國之民不加少,寡人之民不加多,何也?」
孟子對曰:「王好戰,請以戰喻。填然鼓之,兵刃既接,棄甲曳兵而走。或百步而後止,或五十步而後止;以五十步笑百步,則何如?」
曰:「不可,直不百步耳,是亦走也。」
曰:「王如知此,則無望民之多於鄰國也。」
「不違農時,谷不可勝食也;數罟不入洿池,魚鱉不可勝食也;斧斤以時入山林,材木不可勝用也。谷與魚鱉不可勝食,材木不可勝用,是使民養生喪死無憾也。養生喪死無憾,王道之始也。」
「五畝之宅,樹之以桑,五十者可以衣帛矣;雞豚狗彘之畜,無失其時,七十者可以食肉矣;百畝之田,勿奪其時,數口之家可以無飢矣;謹庠序之教,申之以孝悌之義,頒白者不負戴(載)於道路矣。七十者衣帛食肉,黎民不飢不寒,然而不王者,未之有也!」
「狗彘食人食而不知檢,塗有餓莩而不知發,人死,則曰:『非我也,歲也。』是何異於刺人而殺之,曰:『非我也,兵也。』王無罪歲,斯天下之民至焉。」
https://youtu.be/HtRqg6Ms8Hg
論語孝悌 在 【儒學草堂】 論語,學而篇:第二章有子曰: 「其為人也孝弟 的推薦與評價
... 孝悌不彰。 人如果懂得孝道,又怎麼會犯上呢?人如果懂得悌道,敬上尊長,又怎麼會作亂呢?君子務本,本立而道生;所以有道的君子,救亡圖存,總是會 ... ... <看更多>
論語孝悌 在 其为人也孝悌(歌曲)《说说唱唱论语学而篇》《Confucian ... 的推薦與評價
Jan 12, 2016 - 有关孔子和他学生的故事,可参考:孔子和他学生的小故事动画视频朗读与 ... ... <看更多>
論語孝悌 在 【論語選讀三】【孝悌之道】普德新民班林惠淑講師20220824 的推薦與評價
*【 論語 選讀三】【 孝悌 之道】普德新民班林惠淑講師20220824. 4.4K views · 1 year ago ...more. Susannah Lin. 2.34K. Subscribe. 2.34K subscribers. ... <看更多>